Họ : Ericaceae hay Heath (Thạch nam)
Đỗ quyên còn có tên là sơn thạch lựu, ánh sơn hồng, mãn sơn hồng, báo xuân hoa, thanh minh hoa, sơn trà hoa
Đỗ quyên có nhiều giống với nhiều màu hoa :
– Tử quyên đỏ tía
– Hồng quyên đỏ nhạt
– Bạch quyên trắng
– Hoàng quyên vàng
Tên tiếng Anh : Rhododendron, (Azalea là một nhánh cũng thuộc trong họ cây đỗ quyên này).
Ý nghĩa : Dịu dàng, ôn hòa, nữ tính (theo quan niệm Trung Hoa).
Thông điệp : Nhớ chăm sóc và giữ gìn sức khỏe em nhé ! (Take care of yourself for me)
Đỗ quyên (Rhododendron, Azalea) là một trong những loài hoa cảnh rất được ưa chuộng ở nhiều nước trên thế giới bởi vẻ đẹp dịu dàng của nó. Cây có nguồn gốc ôn đới, mọc nhiều ở những vùng núi cao, thích hợp với khí hậu mát mẻ quanh năm. Đỗ quyên rất sợ nắng và nơi không thoát nước (vì thế Rhodonendron còn được gọi là họ cây khô). Rhododendron rất đa dạng phong phú về chủng loại, kích cỡ và màu sắc.
Trên thế giới, đỗ quyên phân bố nhiều ở vùng ôn đới Bắc Mĩ, vùng cao nguyên tiếp giáp Á – Âu và Đông Á, khá phổ biến ở Nhật và Bắc Triều Tiên. Ở Việt Nam, đỗ quyên có ở những vùng núi cao như Đà Lạt, Sapa, Tam Đảo, làng Trình Xuyên bên bờ sông Trà Lý phụ cận thành phố Nam Định…
Rhododendron được chọn là quốc hoa (national flower) xứ Nepal và biểu tượng hoa (state flower) của hai tiểu bang Washington, West Virginia ở Mĩ. Năm 1979, Azalea (một loài Rhododendron) cũng được bang Georgia chọn làm “state wildflower” – biểu tượng hoa dại (state flower của Georgia là Cherokee Rose).
Đỗ quyên là hoa đa sắc: trắng, vàng, hồng, đỏ, đỏ hồng. Ở Việt Nam phổ biến là màu hồng.
Hoa nở cỡ 6cm. Những cánh vòng ngoài lớn có dạng dẹt, năm cánh mỏng manh, không phẳng mịn mà dợn lồi lõm. Hoa màu hồng sẫm, trên một cánh hoa lấm tấm điểm những chấm màu sậm hơn. Bao quanh bầu nhụy có khoảng 10 cánh nhỏ quăn queo, ngắn chỉ bằng 1/3 cánh ngoài. Ở điểm giữa năm đầu cánh này bị lẹm vào là vị trí của năm nhụy đực nhỏ, màu vàng.
Đỗ quyên khác thường là hoa có tới hai đài: một đài năm cánh nhỏ xanh, mặt dưới phủ một lớp lông tơ trắng mịn, ôm sát cuối cánh hoa hình phễu. Dưới đài này khoảng 0,5cm có thêm một đài nữa cũng có năm cánh nhỏ bao quanh cuối cọng hoa, giữa mỗi cánh phớt màu nâu.
Đỗ quyên được trồng bằng hạt, giâm cành hoặc chiết.
Không rõ ý nghĩa của đỗ quyên ở Việt Nam. Nhưng ở Pháp, hoa đỗ quyên tượng trưng cho sự thành công, vinh quang.
Hồn người vợ bay về trời gặp Ông Tiên. Ông Tiên hỏi vì sao con gục gã và chết đi trong rừng sâu như thế này. Người vợ trả lời con đi tìm chồng. Ông đặt tên cho loài hoa này là hoa Đỗ (Đỗ có nghĩa là đợi).